در حقیقت پوست و مو بهترین و راحتترین راه برای شناخت مزاج اشخاص است و موی تیره و خشن علامت شخصی با مزاج گرم و موی روشن و نازک (لَخت) علامت شخصی با مزاج سرد است.
در بدن همگی ما ۴ خلط( دم، صفرا، بلغم و سودا) موجود است . هر یک از این اخلاط که ميزان شان از حد طبيعي بیش تر شود می گوییم آن خلط غلبه نموده است . غلبه اخلاط مشکلات بسياري براي بدن ایجاد ميکند که این مشکلات می توانند خودشان را در اندام های مختلف به طرق گوناگون نشان دهند. حال می خواهیم بدانیم غلبه بلغم چیست و در هر یک از اندام ما چه مشکلاتی ایجاد می کند؟
بدن انسان شامل چهار خلط است. بلغم یکی از خلطهای چهارگانه و مایعی است که در معده تولید میشود و در بدن جایگاه به خصوصی ندارد، در تمام سطح بدن همراه با خون در جریان است.
بلغم در روند طبیعی خود به خون تبدیل خواهد شد. در واقع بلغم خون خامی است که در صورت پخته شدن به خون تبدیل میشود. این نوع بلغم شیرین و طبع آن سرد و تر است.
وجود بلغم برای اندامهای بلغمی مثل مغز و اندامهای پرحرکت مانند مفاصل ضروری است. زیرا وقتی اندامهای بدن از جذب مواد غذایی محروم میشوند به وسیله حرارتی که بلغم ایجاد میکند، نیرو میگیرند.
یکی از چهار خلط موجود در بدن ما بلغم است.
مزاج بلغم سرد و مرطوب است که افزایش بلغم رطوبت و سردی را افزایش می دهد.
میزان بلغم در بدن هر انسان سالم حدود یک درصد است و از سودا و دم سبک تر است.
به دلیل این سبکی افراد بلغمی در هنگام حجامت در اولین خون گیری شاهد خون شفاف و کم مایع هستند.
بلغم چیزی شبیه سفیده تخم مرغ است که مربوط به سیستم ایمنی بدن و یا سیستم لنفاوی است.
افراد بلغمی دارای پوست روشن، موهای بور می باشند که البته دارای چاقی شکمی و چاقی پهلو هستند.
افراد بلغمی غالباً از نفخ معده و سردی سر دل رنج میبرند که میتوانند با ترک سردیها و مصرف گرمیجات به سلامت معده و به طور کلی سلامت جسم خود کمک کنند، چون بر مبنای طب یونان که طب اسلام هم تا حدودی برگرفته از طب یونان است و قدمتی بالغ بر ۴۰۰۰ سال دارد منشأ تمام بیماریها در معده نهان است و با سلامتی معده تمام امراضی از بدن دفع خواهد شد.(طب اسلامی ، خون + معده را منشأ سلامتی و بیماری میداند) در منابع طب اسلامی از یبوست به عنوان یکی از امراض معده به امّ الامراض تعبیر شده ، لذا یک طبیب حاذق قبل از اینکه توصیه به حجامت به عنوان درمان خونی داشته باشد به تجویز مسهل و تخلیه معده بیمار توجه میکند که در منابع طبی، روشهای قی و تنقیه پیشنهاد شده است.
در طب سنتی علائم غلبه بلغم چیست؟
زمانی که در فردی خلط بلغم بیشتر شود زبان به رنگ سپیدی میگراید و فرد حس سرما میکند. اگر فردی دچار غلبه بلغم شود علائم مختلفی را در خود میتواند مشاهده کند. ممکن است تمامی یا برخی از حالات زیر به عنوان یک نشانه در فرد دیده شود:
ترشی دهان
سپیدی بدن
پوست شل و آبدار
پف اندام و صورت
زود سفید شدن موها
سردی دست و پا
دیر هضم شدن غذا (توقف زیاد غذا در معده و آروغ زدن ترش)
خواب الودگی و زیاد خوابیدن
جاری شدن آب از دهان در خواب
رقیق بودن آب بینی ( ترشح زیاد بینی)
فراموشی و کند ذهنی
کمحواسی
زیادی دفع ادرار
سستی و ضعف
خستگی زودرس
دفع ادرار با فشار زیاد
ریزش مو زودتر از زمان مقرر
درد معده
قولنج (درد کمر و گردن و شانه ها)
گرفتگی ماهیچه های پشت و گردن
زانو درد و پا درد
بیماری پارکینسون
بیماری پیسی
نقرس (gout)
تنگی نفس
تپش قلب (بالاخص در موقع بلند شدن از خواب)
سرفه زیاد
ضعف مثانه
لکهای قهوه ای در چشم
تعریق سرد زیاد (کف دست و پا مرطوب)
پنهان بودن رگها
نکته: برخی از علائم فوق تند ظاهر شده و برخی دیگر در اثر توجه نکردن به خلط بیشتر و در طولانی مدت بروز میکنند.
غلبه بلغم در اندام
غلبه بلغم باعث ایجاد عرق سرد میشود. پوست نرم، تعریق سرد زیاد، کف دست و پا مرطوب، خواب زیاد، پف اندام و صورت، خستگی زودرس، اذیت شدن در سرما و پنهان بودن رگها از دیگر نشانههای غلبه بلغم است.
غلبه بلغم باعث درد عضلات میشود و در گوش هم موجب خستگی زودرس میشود و گوش گاهی دچار دردهای مقطعی میشود. گاهی کمردرد، گاهی پادرد، گاهی زانودرد. چون حضور بلغم مقطعی است و بلغم خلطی در جریان است.
اگر بلغم در روده غلبه کند موجب دفع بیاختیار میشود. حالتی که بیشتر در پیری پیش میآید. در این حالت شخص اول گاز دفع میکند اگر بدتر شود دچار یبوست سردی میشود که چارهاش فقط سالاد با آلوئهورا است. بدتر از این اسهال سرد است. اسهالی که آن هم همراه با گاز است. معمولا این اسهالها عفونی میشوند. بالاتر از همه اینها اسهال وبایی است که در آن بدن میخواهد فضولات را به سرعت بیرون بدهد. اگر این سردی در مثانه باشد بیاختیاری ادرار پدید میآید و شخص زیاد به دستشویی میرود یا در گریهها و خندههای شدید ممکن است ادرار کند.
سردی در اندام جنسی موجب احتلام زیاد میشود و شخص تراوشهای جنسی بیاختیار دارد. اگر سردی از این هم بیشتر شود شخص دچار زودارضایی میشود. بالاتر از همه سوزش جنسی مستمر و لاغری عضلانی (افت عضلات) یا آتروفی است. در زنان هم افتادگی سینه نشانه غلبه بلغم است. همینطور که غلبه بلغم پیش برود رحمشان هم سرد میشود و در نهایت میتواند منجر به ناباروری شود.
آب بیشترین جا را در بدن اشغال میکند و بیشتر بدن ما از آب است، در خاک نفوذ میکند و حرکتی رو به پایین دارد. برای همین یک شخص بلغمیمزاج یا شخصی با غلبه بلغم مدام در خاطرات گذشته سیر میکند و از آنجایی که آب به جاهای ریز هم نفوذ میکند این شخص ریزبین هم هست. اگر بلغم در مفاصل بیش از حد متعارف شد ورم و در نتیجه آرتروز ایجاد میشود. مثلا آرتروز گردن که با ورم همراه است و در سن ۳۵ سالگی معمولا بروز میکند.
اگر سردی در ستون فقرات بروز کند رماتیسم به وجود میآید. رماتیسم در اثر رطوبت زیاد و سردی به وجود میآید و اگر مفاصل خشک شوند ساییدگی به وجود میآید.
غذاهای مضر برای بلغمی مزاج ها
غذاهای لبنیات، سرکه، ترشی و لیته، شور، سیب زمینی، عدس، قارچ، گوشت گاو و گوساله، گوشت سفید( براي رماتیسمی ها بد بوده و درد را زیاد می کند)، چای، قهوه، نسکافه، میوه ترش و نرسیده، نارنگی، کیوی، خیار پوست کنده، لیمو شیرین، سوپ جو با زنجبیل روغن نباتی، کره گیاهی، نوشابه، برنج، سوسیس و کالباس و فراورده های این چنینی.
غذاهای مفید برای بلغمی مزاج ها
گوشت( شتر، گوسفند، کبوتر، سار، گنجشک)، ادویه جات( هل – دارچین – زنجبیل – زیره- زعفران – زنیان- سیر- موسیر – خردل)، سبزیجات( کرفس – نعناع – ریحان – جعفری – ترخون – مرزه)، کلم، مارچوبه، نخود، گردو هندی، قدومه شیرازی، کدو حلوایی، لیمو ترش، گندم.
راه های دفع بلغم در طب سنتی
بادکش درمانی
بادکش درمانی یکی از روش های مفید برای غلبه خلط های بدن است که در کلینیک های طب ایرانی انجام می شود.
این روش درمان باستانی سال هاست که وجود دارد و می تواند بسیار کمک کننده باشد.
این روش می تواند یکی از راه های دفع بلغم باشد که برای تعداد جلسات آن و نحوه کاربرد آن می توانید از یک متخصص طب سنتی کمک بگیرید.
روغن های گرم
یکی دیگر از راه های دفع بلغم استفاده از روغن های گرم در ناحیه شکم می باشد.
بدین ترتیب شما می توانید به مدت یک ماه تا 40 شب از روغن های گرم نظیر روغن سیاهدانه به صورت موضعی استفاده کنید.
بهترین ملین ها برای دفع بلغم
بذرهای ملین شامل تخم ریحان، تخم شربتی، قدومه شیرازی، خاکشیر و بارهنگ، زنیان، سیاهدانه نیز می توان استفاده نمایید.
ورزش کنید و به حمام بروید :
تحرک داشته باشید و روزانه ورزش کنید و یک روز در میان به حمام بروید.
