درخت انبه قد بلندی دارد و ممکن است به ۳۵ تا ۴۰ متر برسد. قطر قسمت شاخ و برگ دار آن نیز می تواند به ۱۰ متر برسد. عمر این درخت طولانی است و برخی از درخت های انبه با وجود ۳۰۰ سال سن هنوز میوه می دهند.
درخت انبه از تیره سماق بوده و موطن اصلی آن شرق هندوستان است و از گیاهان مناطق گرمسیری به شمار میآید. انبه دارای ریشههای طویل بوده و خاکهای سبک برای رشد آن مناسب میباشد. درختانی که از بذر حاصل میشوند، عمر طولانی نسبت به درختان پیوند شده دارند. میوه انبه و درخت انبه، اصالتا برای مناطق گرمسیری هستند؛ کشورهای آسیای شرقی، به خصوص هند و پاکستان و به تازگی در چند سال اخیر، حتی سیستان و بلوچستان خودمان، از جمله مناطقی هستند که کاشت درخت انبه در آنها، بسیار رواج دارد. این میوه در چند سال اخیر، با استقبال فراوانی رو به رو شده است و ارزش اقتصادی بالایی پیدا کرده است؛ زیرا نه تنها برای مصرف داخلی، بلکه برای صادرات نیز بسیار ایدهآل است.
میوه انبه
میوههای انبه دارای رنگهای متنوعی هستند، سبز ، زرد ، قرمز یا ترکیبی از این رنگها. نوع رسیده آن با پوست دارای رایحــــــه خوشایندی میباشد. در میان این میوه هسته تخت مستطیل شکلی وجود دارد که بسته به نوع آن میتواند رشتهدار یا صاف باشد. داخل پوسته که 1 میلیمتر ضخامت دارد یک مغزی به ضخامت کاغذ وجود داردکه دانه درون آن قرار گرفته است. گفته میشود انبه رایج ترین میوه تازهای است که سرتاسر جهان مصرف میشود.
میوهٔ انبه علاوه بر مصرف خوراکی، آشپزی و آبمیوه گیری، به عنوان طعم دهنده، رنگ دهنده و عطر کاربرد دارد.
برگ های درخت انبه نیز مورد استفاده های زینتی قرار می گیرد.
روش های کاشت درخت انبه
1- از طریق دانه انبه
۲- از طریق پیوند انبه
دانه انبه معمولا نیاز به هشت سال زمان دارد تا میوه بدهد در مقابل کاشت درخت انبه از طریق پیوند بعد از ۳ الی ۵ سال میوه می دهد و تقریبا یک روش تضمینی برای پرورش و تولید انبه می باشد.
برای کاشت بذر، آنها را در خزانه در ردیف هایی به فاصله ۳۰ سانتی متر و با فاصله ۱۵ سانتی متری از هم در عمق ۶۰ سانتی متریبه نحوی می کارند که نوک جوانه هسته رو به بالا باشند. برای خزانه از خاک های رسی متوسط یا سیلت به همراه کودهای آلی استفاده می شود. استفاده از کودهای ازتی به صورت سولفات آمونیوم در خزانه توصیه شده است.
کوددهی
برای رشد نمو مناسب گیاه باید هر سال از کودهای شیمیایی استفاده نمود. میزان مصرف کودشیمیایی در سال اول بعد از کاشت گیاه بوده و در سال های بعد همزمان با شروع فصل بارندگی خواهد بود. هم چنین مصرف کودهای ازتی قبل از شکوفه دهی درخت درتثبیت میوه موثر است.
معمولا میزان مصرف کودشیمیایی نیترات آمونیم همراه با کلسیم به شرح ذیل می باشد.
سال اول ۵۰ گرم
سال دوم ۱۰۰ گرم
سال سوم ۱۵۰ گرم
سال چهارم ۲۰۰ گرم
زمان کاشت نهال انبه
بنا بر ادعای متخصصان، بهترین زمان برای کاشت نهال انبه، در شروع فصول پرباران است؛ از همین روی، شاید بتوان پاییز و یا بهار را بهترین فصل برای کاشت ایت درخت در نظر گرفت. البته باید توجه داشته باشید که بسته به هر منطقه، فصل باران میتواند متفاوت باشد؛ اما به هر حال، اصل همان ابتدای شروع فصل باران است.
برداشت میوه انبه
انبه ها دارای گونه های متفاوتی با رنگ و شکل و سایز و طعم متفاوتی وجود دارد. بنابراین تشخیص انبه رسیده قبل از خوردن و بریدن با چاقو مشکل می باشد. وقتی گوشت میوه ی انبه در نزدیکی هسته به رنگ زرد است یعنی انبه کاملا رسیده است. اگر انبه هنوز سفت و سخت است یک یا دو هفته صبر کنید تا میوه کاملا آماده برداشت شود. اگر زودتر از موعد، انبه را برداشت کرده اید می توانید آن ها در کیسه های کاغذی در دمای اتاق به مدت چند روز نگهداری کنید تا برسد.
شرایط حمل میوه انبه
میوه انبه باید یک هفته قبل از رسیدن کامل چیده شود در کارتن های مخصوص بسته بندی شود و در حرارت ۹ درجه سیلسیوس با رطوبت نسبی ۹۰ ـ ۸۵ درصد با ماشین یخچال دار حمل شود.
شرایط نگهداری میوه انبه
برای نگهداری انبه در انبار باید شرایط زیر رعایت گردد.
۱. کارتن های میوه باید به طور منظم به نحوی در انبار قرار داده شوند که جریان هوا بین آنها آزادانه برقرار باشد.
۲. رطوبت نسبی انبار ۹۰ ـ ۸۵ درصد و حرارت آن ۲۰ ـ ۱۶ درجه سیلسیوس باشد.
۳. در صورت رعایت شرایط فوق میوه را به مدت ۲۱ ـ۱۴ روز می توان در انبار نگهداری نمود.
هرس درخت انبه
یکی از روش های کنترل بیماری برای این درختان، هرس به موقع و صحیح می باشد. با توجه به رشد موزون تاج، احتیاج به هرس فرم چندان دیده نمی شود. اما در چند سال اول هرس برای کاهش ارتفاع و حذف شاخه های زائد جهت افزایش باردهی اهمیت دارد. برای این امر در انتهای پاییز یک روز ملایم و بدون رطوبت را انتخاب کرده و مشغول هرس می شویم. با انجام هرس در زمان و شرایط مناسب، دیگر نهال انبه چهار فصل مبتلا به بیماری گال گیاهی نخواهد شد.
علت میوه ندادن درخت انبه
درخت انبه 4 ساله یا 5 ساله شروع به میوه دادن می کند .باردهی درخت انبه بعد از ۸ سال افزایش می یابد. درخت انبه در ۲۰ سالگی رشدش کامل می شود. معمولا از زمان شکوفه تا زمان رسیدن میوههای انبهبین۳ تا ۶ ماه طول میکشد. هر درخت انبه در سال بین ۲۰۰ تا ۵۰۰ عدد و بعضی ازارقام ۱۰۰ عدد میوه تولید میکنند. علت میوه ندادن درخت انبه می تواند مشکلات گرده افشانی، شرایط خاک، حمله آفات، هرس نامناسب و نادرست باشد.
مهم ترین بیماری ها و آفات انبه شامل موارد زیر است:
۱ـ آنتراکنوز (Anthracnose)
۲ـ سفیدک پودری (Powdery Mildew)
۳ـ بیماری Mango Malformation