مهربانی به مجموعه اعمال و رفتاری گفته میشود که حاکی از ایثار، مدارا، قدرشناسی و احترام به دیگران است. مهربانی در بسیاری از فرهنگها و ادیان، ارزش به شمار می‌آید. در واقع مهربانی روشی است که زندگی را آسان‌تر ميکند . دیدگاه های منفی چون حسادت٬ تنفر و بدگمانی ذهن و روح آدمی را درگیر خود ميکند چه بسا عواقب بیماري و ناراحتی را به دنبال خود بیاورد.
مهربانی به معنای اهمیت دادن به دیگران است. وقتی به این نکته توجه کرد که دیگران مانند ما نیازهایی دارند٬ احساس ترس و نا امنی و تنهایی را می فهمند مطمنا آنچه را که براي خود می خواهیم به آنها نیز می دهیم. پس بر این اساس مهربانی از خود شناسی نشات می گیرد. حق شناسی٬ پاسخگو بودن٬ وفاداری و صبوری گونه هایی از مهربانی است.
شاد هستیم اگر مهربان باشیم
تحقیقی انجام شده و در آن احساسات انسانی بعد از مهربانی کردن یا مشاهده‌ی مهربانی دیگران بررسی شده است. از شرکت کنندگان در این تحقیق خواسته شده که دست‌کم یک عمل مهربانانه‌ی بیش‌تر از حد معمول برای یکی از افراد نزدیک خود، یک فرد غریبه و یا حتی خود انجام دهند یا حتی اعمال مهربانانه‌ی دیگران را تماشا کنند.
از طرفی قبل و بعد از هفت روز این آزمایش میزان شادی فرد هم اندازه‌گیری شد. پژوهشگران دریافتند که مهربانی کردن به خود یا دیگران – حتی افراد غریبه – و یا مشاهده‌ی اعمال مهربانانه‌ی دیگران میزان شادی فردی را به مقدار زیادی افزایش خواهد داد.
تفاوت مهربانی و مهرطلبی
تفاوت اصلی میان مهربانی و مهرطلبی در رفتار ارایه شده نیست بلکه در انتظاری است که فرد در مقابل انجام آن عمل دارد. به طور مثال فرد مهربان هدیه ای را جهت ابراز علاقه برای دیگری می خرد، و ممکن است هرگز به یاد نیاورد که آن را چه موقع، برای چه و به چه قیمتی خریده است، در حالی که فرد مهرطلب هدیه را برای جلب محبت می خرد و علاوه بر این که همه آنچه را که گفته شد در خاطر نگاه می دارد، انتظار دارد طرف مقابل آن را به شکل بهتری جبران نماید و بسیار سپاسگزار او باشد.
پیامدهای روانی مهرطلبی
به دلیل اینکه مهرطلب ها میخواهند خوب و خوشایند باشند ممکن است دیگران از روی سلطه جویی بخواهند که از این موضوع استفاده کنند و قطعا هم یک مهرطلب اسیر یک فرد سلطه جو می شود که از او استفاده نماید.
خوب بودن و خوشایند بودن و اصرار به خنده های بیش از حد تصنعی مانع از آن می شود که بتوانید خشم و ناراحتی و انتقاد خود را مطرح کنید وخشم های فروخورده و سرکوب شده در روان افراد مهرطلب بسیار است.
مهرطلبی باعث می شود از راه اجتناب از تضاد و درگیری خشم و عصبانیت و نارضایتی خود را نشان ندهید.
ترس از تنها ماندن باعث می شود افراد مهرطلب دائما باج دهند. همین باج دادن به دیگران بخاطر ترس از تنهایی باعث میشود که نارضایتی و ناراحتی خود را ابراز نکنند. در عمق وجود یک مهرطلب برخلاف ظاهر خوب و خوشایندش ترسی عمیق از احساسات و عواطف منفی نهفته است.
چطور مهرطلبی را در خود تشخیص دهیم؟
پرسشنامه زیر می تواند به شما برای تشخیص اختلال مهرطلبی در خود کمک کند:
1- برایم مهم است که همه مرا دوست بدارند.
2- نیاز دیگران همیشه مقدم بر نیاز من است.
3- برای دریافت توجه دیگران باید زحمت بیش از اندازه بکشم.
4- به شدت تلاش میکنم از اختلاف و ابراز خشم در روابطم جلوگیری کنم.
5- قبل از اینکه برای خودم کاری صورت دهم به دیگران سرویس میدهم.
6- از اینکه مورد خشم دیگران قرار بگیرم بسیار میترسم.
7- از فکر اینکه بادیگران اختلاف پیدا کنم ناراحت میشوم.
8- من به ندرت وظیفه یا کاری را به دیگران محول میکنم.
9- برای کسب مهر و محبت دیگران دائما از خودم مایه میگذارم.
10- وقتی جواب رد به درخواست دیگران میدهم احساس گناه میکنم.
اگر به بیش از ۶ سوال بالا پاسخ شما مثبت است مهرطلبی در وجود شماست.
آیا مهرطلبی درمان میشود؟
در واقع امیالی در ناخودآگاه ما را به مسیرهای مهرطلبانه وا می‌دارند. شما الآن با مفهوم مهرطلبی آشنا هستید و ممکن است رفتارهای مهرطلبانه‌ای را در خودتان تشخیص داده باشید، این خیلی کمک کننده است اما درمان کننده نیست؛ برای درمان لازم است قدم به قدم از امیال ناخودآگاهی که در این فرآیند دخیل‌اند، به کمک درمانگر و در یک فضای درمانی مناسب، پرده برداریم.
سخن پایانی
محبت و مهربانی ظرفیتی است که انسان می‌تواند با رشد ابعاد شخصیت و معطوف کردن توجه خود به این مهم طی تجربیاتی که در زندگی دارد در خود پرورش دهد. بی‌شک بدون اینکه بدانیم عشق‌ورزی و محبت چه تعریفی خاصی دارد نمی‌توانیم رفتارهایی که صرفاً برای جلب حمایت و توجه دیگران بروز می‌دهیم را مهربانی بنامیم.
اگر فردی بخواهد همیشه خوب و خوشایند دیگران باشد، هر درخواست کمکی را بی چون‌وچرا بپذیرد و حتی وقتی کمک به دیگران باعث رنجش و آزار او میشود باز هم آن را انجام دهد، فقط در پی جلب توجه و حمایت دیگران است و در نهایت با انباشت احساسات منفی از قبیل خشم، نگرانی و ناامیدی در خود مواجه خواهد شد که تأثیر بسیار مخربی بر روابط بین‌فردی و زندگی شخصی‌اش دارد.
