دعا‌های توصیه‌شده برای شفای بیماران چه دعا‌هایی هستند؟ بیماری‌ها از جمله مشکلاتی هستند که برای عموم مردم در طول عمرشان پیش خواهد آمد و همه‌ی انسان‌ها باید با آنها دست و پنجه نرم کنند. زمانی‌که شخصی بیمار می‌شود، حتما باید به پزشک مراجعه کند و وضعیت سلامت خود را جویا شود، ولی نباید فراموش کنیم که دعا و راز و نیاز با خداوند مهربان در بهبود روند بیماری و شفای زودهنگام، بسیار نتیجه‌بخش خواهد بود.
در ابتدا باید به این مسئله اشاره کنیم که با هر زبانی می‌توان با خداوند راز و نیاز کرد، ولی نباید فراموش کنیم که دعا‌های توصیه‌شده (که معمولا از زبان علما و معصومان سفارش شده‌اند) نتایج عملی بسیاری داشته‌اند و گره از کار شمار زیادی از انسان‌ها گشوده‌اند.
هر که بیمار باشد و این دعا را در آن بیماری چهل مرتبه بخواند، به امید خدا شفا پیدا کند.
در زبده الدعوات روایت نموده است که حضرت محمد صلی الله علیه و آله به خانه حضرت فاطمه سلام الله علیها آمد. امام حسن را مریض یافت و این منظره بر آن حضرت خيلي گران آمد. جبرئیل نازل شد و گفت: یا محمد تعلیم کنم تو را دعایی که با آن فرزندت از بیماری خلاص گردد، پس خواند:
اللهم لا اله الا انت العلی العظیم ذو السلطان القدیم و المن العظیم و الوجه الکریم
لا اله الا انت العلی العظیم ولی الکلمات التامات و الدعوات المستجابات خل ما اصبح.
پس حضرت این دعا را خواند و دست خویش را بر پیشانی امام حسن علیه السلام گذاشت و شفا یافت.
اِلهى کُلَّما اَنْعَمْتَ عَلَىَّ نِعْمَةً قَلَّ لَکَ عِنْدَها شُکْرى وَ کُلَّمَا ابْتَلَیْتَنى بِبَلِیَّةٍ قَلَّ لَکَ عِنْدَها صَبْرى
اى معبود من، هر زمان به من نعمت دادى سپاسگزارى‌ام براى تو در کنار آن نعمت اندک بود و هر زمان مبتلاى به بلایم کردی، صبرم براى تو نزد آن اندک بود.
فیا مَنْ قَلَّ شُکْرى عِنْدَ نِعَمِهِ فَلَمْ یَحْرِمْنى وَ یا مَنْ قَلَّ صَبْرى عِنْدَ بَلاَّئِهِ فَلَمْ یَخْذُلنى
اى که شکرم کنار نعمت‌هایش کم بود، اما از نعمت محرومم نکرد، و اى که صبرم نزد بلایش اندک بود، اما مرا وا نگذاشت،
وَ یا مَنْ رَانى عَلَى الْمَعاصى فَلَمْ یَفْضَحْنى وَ یا مَنْ رَانى عَلَى الْخَطایا فَلَمْ یُعاقِبْنى عَلَیْها
و اى که مرا بر گناهان دید، اما رسوایم نکرد و اى که مرا بر خطاها دید، اما بر آنها عذابم نکرد.
صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَاغْفِرْ لى ذَنْبى وَ اشْفِنى مِنْ مَرَضى اِنَّکَ عَلى کُلِّ شَیْئٍ قَدیرٌ
بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست، و گناهم را بیامرز، و از بیمارىام شفا بده، به درستى که تو بر هرچیز توانایى. ( مهج الدعوات و منهج العبادات، ص8)
امیرالمؤمنین (ع) در این دعا به نوعی حکمت نزول بلا و بیماری را در گروی بار گناهان افراد معرفی می‌کند؛ همچنان که در فراز ابتدایی دعای کمیل از خداوند درخواست داریم «اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِیَ الذُّنُوبَ الَّتِی تُنْزِلُ الْبَلَاءَ»؛ یعنی خدایا گناهانی که سبب نزول بلا می‌شود، مورد مغفرت قرار بده. آیات و احادیث متعددی مبنی بر این موضوع داریم که خداوند به واسطۀ بی‌توجهی به محضریت او امت‌ها را با سختی‌ها و بیماری‌ها مواجه می‌کند تا به سوی او تضرع کنند و دست از خطا و غفلت خود بردارند.
از جمله دعا‌های سریع‌الاجابه برای شفای مریض، دعای منسوب به امام صادق است. از زبان یکی از اصحاب امام صادق (ع) نقل شده که ایشان به امام گفته‌اند، دردی دارم و امام فرموده‌اند:
بگو: بسم الله
سپس بر قسمتی که درد دارد، دست بکش و بگو:
اعوذ بعزه الله، و اعوذ بقدره الله، و اعوذ برحمه الله، و اعوذ بجلال الله.
پناه می‌برم به عزت خدا! پناه می‌برم به قدرت خدا! پناه می‌برم به رحمت خدا! پناه می‌برم به جلال خدا!
و اعوذ بعظمه الله، واعوذ بجمع الله، و اعوذ برسول الله.
پناه می‌برم به عظمت خدا! پناه می‌برم به جمع خدا! پناه می‌برم به رسول خدا!
و اعوذ باسماء الله، من شر ما احذر و من شر ما اخاف علی نفسی
و پناه می‌برم به اسم‌های خدا از شر هر چه از آن حذر دارم و از شر هر چه که از آن بر خود بیمناکم!
و هفت مرتبه این‌کار را بکن.
دعا برای شفای مریض
سید ابن طاووس در کتاب «مُهَجُ»، از ابن عباس روایت کرده: نزد امیر مؤمنان نشسته بودم، شخصى رنگ پریده آمد و گفت: اى امیر مؤمنان، من همیشه بیمارم و دردهاى بسیارى دارم، به من دعایى بیاموز که با آن، بر بیماری‌هایم یارى جویم.
حضرت فرمود: به تو دعایى مى آموزم که جبرئیل وقتى حسن و حسین بیمار بودند به پیامبر صلّى اللّه علیه و آله آموخت و آن دعا این است:
اِلهى کُلَّما اَنْعَمْتَ عَلَىَّ نِعْمَةً قَلَّ لَکَ عِنْدَها شُکْرى وَ کُلَّمَا ابْتَلَیْتَنى بِبَلِیَّةٍ قَلَّ لَکَ عِنْدَها صَبْرى
اى معبود من، هر زمان به من نعمت دادى سپاسگزارى‌ام براى تو در کنار آن نعمت اندک بود و هر زمان مبتلاى به بلایم کردی، صبرم براى تو نزد آن اندک بود.
فیا مَنْ قَلَّ شُکْرى عِنْدَ نِعَمِهِ فَلَمْ یَحْرِمْنى وَ یا مَنْ قَلَّ صَبْرى عِنْدَ بَلاَّئِهِ فَلَمْ یَخْذُلنى
اى که شکرم کنار نعمت‌هایش کم بود، اما از نعمت محرومم نکرد، و اى که صبرم نزد بلایش اندک بود، اما مرا وا نگذاشت.
وَ یا مَنْ رَانى عَلَى الْمَعاصى فَلَمْ یَفْضَحْنى وَ یا مَنْ رَانى عَلَى الْخَطایا فَلَمْ یُعاقِبْنى عَلَیْها
و اى که مرا بر گناهان دید، اما رسوایم نکرد و اى که مرا بر خطاها دید، اما بر آنها عذابم نکرد.
صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَاغْفِرْ لى ذَنْبى وَ اشْفِنى مِنْ مَرَضى اِنَّکَ عَلى کُلِّ شَیْئٍ قَدیرٌ
بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست، و گناهم را بیامرز، و از بیمارىام شفا بده، به درستى که تو بر هرچیز توانایى. (مهج الدعوات و منهج العبادات، ص ۸)
به گزارش فرارو، امیرالمؤمنین (ع) در این دعا به نوعی حکمت نزول بلا و بیماری را در گروی بار گناهان افراد معرفی می‌کند؛ همچنان که در فراز ابتدایی دعای کمیل از خداوند درخواست داریم «اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِیَ الذُّنُوبَ الَّتِی تُنْزِلُ الْبَلَاءَ»؛ یعنی خدایا گناهانی که سبب نزول بلا می‌شود، مورد مغفرت قرار بده. آیات و احادیث متعددی مبنی بر این موضوع داریم که خداوند به واسطۀ بی‌توجهی به محضریت او امت‌ها را با سختی‌ها و بیماری‌ها مواجه می‌کند تا به سوی او تضرع کنند و دست از خطا و غفلت خود بردارند.
شاید سؤال شود ائمه (ع) که معصوم از هر خطایی هستند، آموختن این دعا برای حسنین (ع) چه وجهی باید داشته باشد؟ پاسخ این است که اهل‌بیت (ع) به مثابه معلمانی هستند که در هر لحظه شیعیان خویش را تربیت می‌کنند و خداوند از مجرای آن بزرگواران درس‌های خود را به بندگان خویش می‌رساند؛ از این رو خداوند به بهانه‌های مختلف بندگان خویش را از موهبت‌های عالم بهره‌مند می‌کند؛ این رویه را هم در دعای کمیل و هم در سایر ادعیه مثل صحیفه سجادیه مشاهده می‌کنیم. آن بزرگواران هرچند برای خویش از خداوند طلب آمرزش می‌کنند، اما این ادعیه را باید از زاویه‌نگاه معلم به شاگرد مطالعه کرد.
