لئوناردو داوینچی، در زبان ایتالیایی به معنای لئوناردو از وینچی (Vinci)، در پانزدهم آوریل ۱۴۵۲ در آنکیانو در نزدیکی وینچی در جمهوری فلورانس متولد شد و در دوم مه ۱۵۱۹ در کلو (Cloux) در فرانسه درگذشت. این نقاش، طراح، مجسمهساز، معمار و مهندس ایتالیایی از نبوغ بالایی برخوردار بود و احتمالاً میتوان وی را سرآمد تمامی شخصیتهایی نامید که عصر باشکوه رنسانس را رقم زدند. نقاشیهای مشهور داوینچی نظیر شام آخر و مونالیزا در میان معروفترین و تأثیرگذارترین آثار دورهی رنسانس قرار دارند. دستنوشتههای داوینچی جوهرهای از کاوشهای علمی و ابداعات مکانیکی را فاش میکنند که قرنها از زمان خود جلوتر بودند.
بیوگرافی لئوناردو داوینچی
او در یک خانه روستایی در ایتالیا به دنیا آمد که تقریباً 18 مایل از غرب فلورانس فاصله داشت. تاریخ تولد او 15 اوریل سال 1452 است. نام پدر او پیرو و نام مادرش کاترینا بود.
پدر لئوناردو یک ملاک و صراف ثروتمند به نام سر پیرو فروزینو دی آنتونیو داوینچی بوده و مادرش از یک خانواده کشاورز بوده است. برخی از کارشناسان تاریخی معتقدند مادر او کنیز یا کلفت خود «سر پیرو» بوده است و این دو نفر هیچ گاه با هم ازدواج رسمی نکردند.
او ۵ سال اول زندگی خود را با مادرش گذراند، سپس در سال ۱۴۵۷ نزد خانوادهٔ پدرش، پدربزرگ، مادربزرگ و عمویش زندگی کرد. پدر او با یک دختر شانزده ساله ازدواج میکند، همسر دوم پدرش لئوناردو را خیلی دوست میداشت اما در سن جوانی درگذشت.
جوانی لئوناردو داوینچی
هنگامی که داوینچی تحصیلات مقدماتی خویش را به پایان رساند، به قصد یادگیری علوم و فنون، او را به هنرکدهای در فلورانس فرستادند تا نزد نقاش و پیکرتراشی به نام آندرئا دل وروکیو، آموزشهای لازم را ببیند. شهرت و تبحرِ بالای وروکیو در جامعهی فلورانس به اندازهای بود که ساختِ بنای یادبود سردار نظامی شهر ونیز، بارتولومئو کولئونی را به وی سپرده بودند. کار در کنار چنین استادی، فرصتی مغتنم برای یادگیری لئوناردوی جوان بود. جالب است بدانید که در کنار این استاد، نقاشان برجستهای چون گیئلندائو، پروجینو، بوتیچلی و لورنزو دی کریدی پرورش یافته بودند.
لئوناردو داوینچی را به شاگردی به هنرکده ای در فلورانس فرستادند تا نزد آندرئا دل وروکیو (۱۴۳۵- ۱۴۸۸) که نقاش و مجسمه ساز بود، آموزش ببیند. وروکیو از شهرت فراوانی بهره مند بود؛ بگونه ای که ساخت بنای یادبود «بارتولومئو کولئونی»، سردار نظامی شهر ونیز را به او سپردند. در آتلیه ای که قابلیت ساخت این چنین شاهکارهایی را داشت، لئوناردو داوینچی می توانست چیزهای زیادی بیاموزد.
ورود لئوناردو داوینچی به دوران حرفهای، با حادثهای عجیب همراه بود. مدارک دادگاه فلورانس نشان میدهد که او در سال ۱۴۷۶ به جرم تمایلات جنسی خارج از عرف جامعه متهم شدهاند؛ اما بهنظر میرسد که وی از این جرم تبرئه شده است. در آن زمان جزای چنین کاری اعدام یا تبعید به مناطق دور افتاده بود. پس از این دادگاه، از داوینچی به مدت دو سال هیچگونه خبری در دست نیست و در نوشتههای تاریخی اشارهای به محل سکونت وی نشده است.
زندگی حرفه ای لئوناردو داوینچی
لئوناردو داوینچی در سال ۱۴۸۲بین لورنزو د مدیچی و لودویکو ایل مورو میانجیگری کرده است. داوینچی نامه ای به لودویکو نوشت و در آن از هنرهایش گفت و همراه نامه مجسمه ای از نقره که به شکل سر اسب بود، برایش فرستاد. داوینچی تا سال ۱۴۹۹ در میلان به انجام کارهای هنری پرداخت. او در پروژه ی طراحی کودکی حضرت عیسی مسیح شرکت کرد، که امروزه این اثر با نام دوشیزه صخره ها شناخته می شود. این تابلو شامل شخصیت های حضرت مریم، حضرت عیسی و یحیی و فرشته اوریل است. این تابلو در دو طرح نقاشی شده که بین این دو ۲۰ سال فاصله است. طرح اول در سال ۱۴۸۳ تا ۱۴۸۶ نقاشی شده، و امروزه در موزه ی لوور قرار دارد.
هنر از دیدگاه داوینچی
داوینچی هیچ تعریفی از هنر ارایه نداده است. او تنها هنر را منحصر به دوران کلاسیک یونان می دانست. لئوناردو علاقه خاصی به بازنمایی اسرارآمیز واقعیت های سه بعدی بر روی یک سطح هموار داشت. داوینچی تقسیم سنتی هنر به مکانیکی و آزاد را پذیرفت اما برخلاف سنت به دنبال آن بود که اثبات کند، نقاشی یک هنر آزاد است، نه مکانیکی، زیرا هنری خلاقانه است. لئوناردو در دگرگونی بزرگِ تاریخِ مفهوم هنر نقش داشت. او عقیده داشت، هنر خلاق میتواند و بایستی به واقعیت وفادار بماند. او می گفت: «هنرمند نباید طبیعت را اصلاح کند. ارزشمندترین نقاشی، نقاشیای است که با آنچه که باز مینمایاند بیشترین هماهنگی و سازگاری را داشته باشد.» او چنین نقاشیای را میستود زیرا هنری تقلیدی بود. داوینچی می گفت که نقاشی نوه طبیعت است، زیرا همه اشیای مرئی محصول طبیعت هستند و نقاشی نیز از این اشیا ناشی میشود.
حقایق جالب درباره لئوناردو داوینچی
اصطلاح مرد رنسانس به معنای کسی است که در همهچیز مهارت دارد. لئوناردو داوینچی را مرد نهایی رنسانس میدانند.
برخی افراد ادعا میکنند که او دوچرخه را اختراع کرده است.
او بسیار منطقی بود و هنگام بررسی یک موضوع از فرآیندی مانند روش علمی استفاده میکرد.
مرد ویترویوسی او روی سکه یورو ایتالیاست.
فقط حدود 15 نقاشی از لئوناردو داوینچی هنوز موجود است.
نام دیگر مونالیزا، ‘لا جاکوندا’ به معنای خنداننده میباشد.
برخلاف برخی از هنرمندان، لئوناردو در زمان حیاتش به خاطر نقاشیهایش بسیار مشهور بود.
برخی از مسائلی که داوینچی روی آنها پژوهش انجام داده است:
• مطالعه پیرامون زمینشناسی
• مطالعه روی آناتومی بدن انسان، اسکلت و ارگانهای داخلی
• مطالعه روی آناتومی بدن حیوانات
• شناخت حالات چهره انسان
• آب و هوا و پدیدههای آب و هوایی
• چگونگی جاریشدن آب
• مطالعه روی گیاهان و ساختار آنها
• شناخت نور، سایه، آینه و عدسیها
• پرسپکیتو
دوران کهنسالی و مرگ داوینچی
داوینچی واپسین سالهای زندگی خود را در شهر مذهبی واتیکان، واقع در ایتالیا سپری کرد. پس از اینکه میلان توسط فرانسه به تسخیر در آمد، پادشاه فرانسه، یعنی فرانسوای اول، داوینچی پا به سن گذاشته را نزد خود فراخواند تا به او سفارشِ ساختِ شیر مکانیکیای را بدهد که توانایی گامبرداشتن بهسمت جلو و بازشدن قفسهی سینهاش برای تقدیم گل را داشت. داوینچی ۴ سال آخر عمر خود را در نزدیکی پادشاه زندگی میکرد؛ در طی این سالها، ملزی تنها شاگرد وفاداری بود که همواره با او زندگی میکرد.
لئوناردو داوینچی در دوم می سال ۱۵۱۹ در کلوس لوس به دیار باقی شتافت و مراسم تدفین وی در کلیسای سنت هابرت انجام شد.