حضرت محمد (ص)، آخرین پیامبر الهی در جامعه مُشرک شبه جزیره عربستان به دنیا آمد، و با استقامات در مسیری که پای در آن نهاده بود، توانست آیین یکتا پرستی را در یکی از جاهل ترین جوامع آن زمان گسترش بدهد و در دوره‌های بعد، اسلام به یک دین جهانی تبدیل شد؛ در ادامه این مطلب، خلاصه ای از زندگی پیامبر رحمت از تولد تا وفات را بخوانید.
تولد حضرت محمد «ص»
تولد پیامبر، بنابر تعداد زیادی از روایات در 17 ربیع الاول عام‌الفیل «570 میلادی»، یا بـه روایتی 12 همان ماه در تقویم عربی روی داد. پدر پیامبر «ص»، عبدالله فرزند عبدالمطلب و مادرش آمنه دختر وهب و هردو از قبیله بزرگ قریش بودند؛ قبیله‌اي كه بزرگان آن نفوذ فراوانی در مكه داشتند و بیشتر بـه بازرگانی اشتغال داشتند. پدر پیامبر «ص» اندكی پیش از تولد فرزندش برای تجارت با كاروانی بـه شام رفت ودر بازگشت بیمار شد و درگذشت.
حوادث عجیب هنگام تولد حضرت محمد (ص)
1. در شب تولد و هنگام ولادت حضرت محمد (ص)، حوادث عجیبی در دنیا رخ داد، که در اینجا به ذکر چند حادثه اکتفا میکنیم:
2. امام صادق (ع) فرمود: ابلیس در آسمان های هفتگانه، رفت و آمد میکرد، زمانی که عیسی (ع) متولد شد، از پرواز به سه آسمان ممنوع شد، ولی در چهار، آسمان، رفت و آمد میکرد و زمانی که حضرت محمد (ص) متولد شد، از پرواز به سوی تمامی آسمان های هفتگانه ممنوع شد.
3. در زمان بامداد تولد حضرت محمد (ص) همه بتها از جا کنده شده و سرنگون شدند.
4. در آن زمان ایوان عظیم کاخ مدائن (کاخ شاه ایران) به لرزه در آمد و چهارده کنگره (دندانه سر دیوار) آن فرو ریخت.
5. زمان تولد حضرت محمد (ص) آب دریاچه ساوه در زمین فرو رفت و خشکید.
6. در شب ولادت حضرت محمد (ص) رود سماوه (در بین کوفه) زیاد شد و به جریان افتاد.
نامگذاری حضرت محمد (ص)
روایت شده است که یكی از یهودیان از حضرت محمد (ص) پرسید: به چه علت نام تو، محمد و احمد، و بشیر و نذیر است؟ پیامبر اکرم(ص) در پاسخ فرمود:
«محمد» از این جهت است كه من در زمین محمد و ستوده شده هستم، ولی «احمد» از این رو است كه من در آسمان ستوده تر از زمین هستم، اما «بشیر» از این رو است كه پیروان خدا را به رحمت الهی مژده می دهم و اما «نذیر» از این جهت است كه گنهكاران را از جهنم می ترسانم. او را با لقب«مصطفی» می خواندند یعنی برگزیده و نیز «خاتم النبیین» می خوانند، یعنی آخرین پیامبران.
دوران کودکی حضرت محمد(ص)
آمنه پس از تولد حضرت محمّد(ص) دو سال و چهارماه و به روایتی شش سال زندگی کرد و سپس هنگامی که با فرزند خود برای دیدار اقوام به شهر یثرب(مدینه) رفت در راه بازگشت بیمار شد و درگذشت. او را در ابواء(نزدیک مدینه) دفن کردند.
پس از آن عبدالمطلب جد پیامبر سرپرستی او را بر عهده گرفت ، عبدالمطلب نخست حضرت محمد(ص) را به ثویبه (آزاد شده ابولهب) و پس از مدتی وی را به حلیمه، دختر عبدالله بن حارث سعدیه سپرد. حلیمه با اینکه دایه آن حضرت بود، اما به مدت پنج سال برای وی مادری کرد.
عبدالمطلب پس از دو سال رحلت یافت تا اینکه حضرت محمد(ص) تحت سرپرستی عموی خود، ابوطالب قرار گرفت. ابوطالب در تربیت برادرزاده خود تلاش بسیاری کردو او را در سفر تجاری خود به شام برد. در این سفر راهبی به نام بحیرا، نشانه های پیامبری را در حضرت محمد(ص) یافت و این موضوع را با ابوطالب در میان گذاشت و او را از خطر یهود در مورد نبی مکرم اسلام (ص) مطلع نمود .
دوران جوانی پیامبر اکرم (ص)
از وقایع مهم پیش از ازدواج پیامبر (ص)، شركت در پیمانی به نام «حلف الفضول» است كه در آن جمعی از مكیان تعهد كردند «از هر مظلومی حمایت كنند و حق او را بستانند»؛ پیمانی كه پیامبر (ص) بعدها نیز آن را می‌ستود و می‌فرمود اگر بار دیگر او را به چنان پیمانی باز خوانند، به آن می‌پیوندد.
ازدواج حضرت محمد(ص)
حضرت محمد (ص) در سن 25 سالگی با بانوی گرانقدر “خدیجه بنت خویلد” ازدواج کردند. خديجه كبرى (س) با موقعيت و اموال خويش، خدمات شايانى به پيامبر اكرم(ص) در اظهار رسالتش كرد. اين بانوى بزرگ، از افتخارات زنان عالم است و در رديف بانوان قدسى، همانند مريم و آسيه، قرار دارد. حضرت محمد (ص) به احترام خديجه كبرى (س) تا هنگامى كه وى زنده بود، با هيچ زن ديگرى ازدواج نكرد.
سوده بنت زمعه، . عايشه بنت ابى بكر، امّ شريك بنت دودان، . حفصه بنت عمر، ام حبيبه بنت ابى سفيان، امّ سلمه بنت عاتكه، زينب بنت جحش، زينب بنت خزيمه، ميمونه بنت حارث، جويريه بنت حارث و صفيّه بنت حىّ بن اخطب دیگر زنان پیام اکرم (ص) بوده اند
مدت رسالت و زمامدارى حضرت محمد (ص)
از 27 رجب سال چهلم عام الفيل (610 ميلادى)، كه در سن چهل سالگى به رسالت مبعوث شده بود، تا 28 صفر سال يازدهم هجرى، كه رحلت فرمود، به مدت 23 سال عهدهدار امر رسالت و نبوت بود. حضرت محمد (ص) علاوه بر رسالت، به مدت ده سال امر زعامت و زمامدارى مسلمانان را پس از مهاجرت به مدينه طيبه بر عهده داشت.
بعثت
گفته‌اند نخستین نشانه‌های بعثت پیامبر (ص) به هنگام 40 سالگی او، رؤیاهای صادقه بوده است، اما آنچه در سیره به عنوان آغاز بعثت شهرت یافته، شبی در ماه رمضان، یا ماه رجب است كه فرشته وحی در غار حرا بر پیامبر (ص) ظاهر شد و بر او نخستین آیات سوره علق را برخواند. بنابر روایات، پیامبر (ص) به شتاب به خانه بازگشت و خواست كه او را هر چه زودتر بپوشانند. گویا برای مدتی در نزول وحی وقفه‌ای ایجاد شد و همین امر پیامبر (ص ) را غمناك ساخته بود، ولی اندكی بعد فرشته وحی باز آمد و آن حضرت را مامور هدایت قوم خود و اصلاح جامعه از فسادهای دینی و اخلاقی و پاك گردانیدن خانه خدا از بتان و دلهای آدمیان از خدایان دروغین كرد.
دعوت خویشان به اسلام
پیامبر «ص» دعوت بـه توحید را نخست از خانواده خود آغاز كرد و اول كسی كه بـه او ایمان آورد، همسرش خدیجه و از مردان پسر عمویش علی بن ابی طالب «ع» بود كه در آن هنگام سرپرستی وی را پیامبر «ص» بر عهده داشت. دعوت آغازین بسیار محدود بود ، ولی شمار مسلمانان رو بـه فزونی داشت و چندی برنیامد كه گروه اسلام آورندگان بـه اطراف مكه می‌رفتند و با پیامبر «ص» نماز می‌گزاردند.
دعوت آشکار پیامبر
پس از 3 سال تبلیغ پنهانی پیامبر، خداوند دستور آسمانی انذار عشیره را نازل کرد. حضرت محمد(ص) در ابتدا مردم را به ترک بت پرستی و پرستش خداوند یکتا فرا می خواند. در ابتدا مسلمانان پنهان از مردم دیگر به نماز و پرستش خدا می پرداختند و در شکاف کوه ها و جاهای دور از رفت و آمد ، دو رکعت نماز می خواندند.
اما بعد از سه سال خداوند دعوت آشکار و همگانی مردم را صادر کرد:
« وَأَنذِرْ عَشِیرَ تَک الْأَقْرَ بِینَ، وَاخْفِضْ جَنَاحَک لِمَنِ اتَّبَعَک مِنَ الْمُؤْمِنِینَ، فَإِنْ عَصَوْک فَقُلْ إِنِّی بَرِ یءٌ مِّمَّا تَعْمَلُونَ »(سوره شعرا، آیات 214 تا 216)، و خویشان نزدیکت را هشدار ده، و برای آن مؤمنانی که تو را پیروی کرده اند، بال خود را فرو گستر، و اگر تو را نافرمانی کردند، بگو من از آنچه می کنید بیزارم.»
وفات پیامبر
پيامبر (ص) روز دوشنبه 28 صفر دهم هجری در سن63 سالگي چشم از جهان فاني فرو بست و به جهان بقاء ارتحال فرمود.
بنا به وصيتش، علي (ع )بدن مقدسش را غسل داد و كفن نمود و بر ان نماز خواند و ان را در خانه مسكونيش كه بنام حجره مطهره معروف است كنار مسجد النبي دفن كرد.
