دیکلوفناک یک داروی ضد التهاب غیر استروئیدی است که با کاهش پروستاگلاندین ها در بدن درد و التهاب را کاهش می دهد.
ديكلوفناك سديم در درد و التهاب ناشي از بيماري روماتيسمي شامل آرترين جوانان و ديگر اختلالات عضلاني-اسكلتي، دردهاي بعد از جراحي و نيز نقرس حاد به كار مي رود.
دیکلوفناک عوارض نسبتا کمی دارد و بعضی از این عوارض در ایران بیش از سایر نقاط جهان مشاهده شده است مثلا مواردی از فلج عضلات در مصرف عضلانی دیکلوفناک در ایران دیده شده که همین امر موجب منع مصرف دیکلوفناک در مراکز غیر بیمارستانی شده است.
دیکلوفناک با مسدود کردن اثر آنزیم سیکلوکسیژناز،منجر به کاهش ساخت ماده ای شیمیایی به نام پروستاگلاندين در بدن می شود که مسئول ایجاد درد و التهاب در ناحیه ی آسیب دیده می باشند.در نتیجه با مهار آنزیم های سکلوکسیژناز و کاهش تولید پروستاگلاندين،درد و التهاب کاهش می یابد.
دیکلوفناک به صورت دو ملح تولید می شود: ديكلوفناك سدیم و دیکلوفناک پتاسیم .
تفاوت اصلی بین این دو نوع این است که جذب دیکلوفناک پتاسیم در بدن سریع تر می باشد در نتیجه با اثر سریع تر در درد های حاد و ناگهانی که نیاز به تسکین سریع درد وجود دارد،دیکلوفناک پتاسیم انتخاب بهتری می باشد.
مصرف دیکلوفناک در افرادی که مبتلا به بیماری های قلب و عروق می باشند یا سابقه ی حمله ی قلبی یا سکته دارند،مناسب نمی باشد به علت اینکه این دارو تا حدودی ریسک حمله و سکته های قلبی در افراد مستعد را افزایش می دهد.لذا در صورت سابقه ی بیماری های قلبی حتما با پزشک یا داروساز خود در مورد داروی ضد درد مناسب ،مشورت نمایید.
این دارو به صورت قرص خوراکی ،ژل موضعی ،چسب پوستی،قطره ی چشمی و آمپول تزریقی نیز موجود می باشد.
سایر موارد کاربرد دیکلوفناک:
اسپوندلیت آنکیلوزان٬ میگرن٬ کمردرد٬ آرتریت روماتوئید٬ اسئوآرتریت٬ دردهای قاعدگی و همچنین به عنوان تب بر استفاده می شود.
این دارو با ملح سدیم و پتاسیم در دسترس است. بیماران با فشار خون بالا بهتر است از ملح پتاسیم استفاده کنند.
پیش از مصرف دیکلوفناک
_در صورت سابقه ی آسم،حساسیت،زخم معده یا دوازدهه و بیماری های گوارشی(مانند کرون)،بیماری قلبی یا عروقی،لوپوس،مشکلات کبدی،کلیوی و سایر موارد به پزشک خود اطلاع دهید.
_در صورتی که سابقه ی فشار خون بالا و يا وجود لخته در عروق را دارید ،پزشک خود را مطلع نمایید.
-از آنجا که این دارو می تواند در عملکرد داروهای دیگر در بدن اختلال ایجادکند لازم است پیش از شروع مصرف لیستی از کلیه ی داروهای مصرفی خوددر اختیار پزشک یا داروسازتان قرار دهید.
_در صورت سابقه ی حساسیت به داروهای ضد درد (مانند آسپرین ،ناپیروکسن،اینرو متاسین و ایبوبروفن و…)به پزشک خود اطلاع دهید.
عوارض شایع دیکلوفناک
_علائم گوارشی مانند سوء هاضمه ،سوزش سردل،معده درد و… از علائم شایع داروهای NSAIDs می باشد که برای کاهش آنها مصرف دارو پس از غذا توصیه می شود.در صورت ادامه دار شدن این عوارض با پزشک خود مشورت نمایید.
_احساس تهوع ناشی از این دارو با مصرف وعده های غذایی سبک و پرهیز از غذاهای پرچرب و پرادویه کاهش می یابد.
_ در صورت مشکلات تنفسی،و هرگونه علائم حساسیت دارویی (مانند ورم صورت و دهان)به پزشک خود مراجعه نمایید.
_در صورت مشاهده دفع خون یا مدفوع تیره،استفراغ حاوی خون یا شکم درد شدید،مصرف دارو را قطع و به پزشک خود مراجعه نمایید.
شیاف دیکلوفناک
شیاف دیکلوفناک ۱۰۰ میلی گرم در بزرگسالان به اندازه آمپول موثر است و یکی از قوی ترین مسکن ها غیر مخدر محسوب می شود. اثر تب بر شیاف دیکلوفناک ۵۰ و ۱۰۰نیز در اطفال و بزرگسالان بسیار چشمگیر است و در مواقع لزوم توسط پزشک تجویز می شود.
مصرف طولانی مدت دیکلوفناک باعث کاهش اثر ضد درد آن می شود و احتمال بروز عوارض این دارو را افزایش می دهد. زخم های گوارشی و علائم حساسیت از مهمترین عوارض این دارو است.
موارد مصرف دیکلوفناک
دیکلوفناک یک داروی ضد التهاب غیر استروئیدی است که با کاهش پروستاگلاندین ها در بدن درد و التهاب را کاهش می دهد.
ديكلوفناك سديم در درد و التهاب ناشي از بيماري روماتيسمي شامل آرترين جوانان و ديگر اختلالات عضلاني-اسكلتي، دردهاي بعد از جراحي و نيز نقرس حاد به كار مي رود.
سایر موارد کاربرد دیکلوفناک:
اسپوندلیت آنکیلوزان٬ میگرن٬ کمردرد٬ آرتریت روماتوئید٬ اسئوآرتریت٬ دردهای قاعدگی و همچنین به عنوان تب بر استفاده می شود.
این دارو با ملح سدیم و پتاسیم در دسترس است. بیماران با فشار خون بالا بهتر است از ملح پتاسیم استفاده کنند.
عوارض جانبی دیکلوفناک
قلبی عروقی: ادم، حوادث عروق مغزی، افزایش فشارخون، سکته قلبی، حوادث قلبی عروقی شاخص
سیستم اعصاب مرکزی: سردرد، سرگیجه
پوستی: خارش، راش پوستی، درماتیت اکسفولیاتیو، سندرم استیونس جانسون، نکروز توکسیک اپیدرمال
غدد درون ریز و متابولیسم: احتباس آب
گوارشی: یبوست، درد شکمی، اسهال، سوء هاضمه، سوراخ شدن مری، نفخ، زخم گوارشی (از جمله معده/ دوازدهه)، سوزش سر دل، سوراخ شدن روده، تهوع، استفراغ
هماتولوژی و انکولوژی: آنمی، خونریزی، طولانی شدن زمان خونریزی
کبدی: افزایش آنزیم های کبدی، افزایش سطح سرمی آنزیم های ترانس آمیناز، افزایش سطح سرمی آلانین آمینوترانسفراز سرم، افزایش سطح سرمی آسپارتات آمینوترانسفراز سرم
ازدیاد حساسیت: واکنش شبه آنافیلاکسی
موضعی: واکنش محل انفوزیون، نشت دارو
گوشی: وزوز گوش
کلیوی: بی کفایتی کلیه
متفرقه: اختلال در بهبود زخم، التهاب دستگاه گوارش
توصیه ها
_ممکن است در ابتدای مصرف پزشک شما جهت کاهش احتمال بروز عوارض گوارشی،دیکلوفناک را با مقدار کم تجویز نماید.با این حال در صورتی که نیاز به مصرف طولانی مدت این دارو دارید،پزشک می تواند همراه آن،از دارو های محافظت کننده از معده تجویز نماید تا عوارض کاهش یابد.
_در صورت مصرف طولانی مدت،تحت نظر پزشک خود بمانید تا آزمایشات و معاینات دوره ای لازم ،انجام شود.
_در صورتی که مبتلا به آسم می باشید ،ممکن است علائمی مانند خس خس سینه و مشکل تنفسی در شما با مصرف این دارو تشدید شود.در صورت بروز این عوارض ،این دارو را قطع نمایید و به پزشک خود مراجعه نمایید.
- در صورتی که قصد عمل جراحی یا درمان دندانپزشکی را دارید به پزشک خود در مورد مصرف این دارو اطلاع دهید.
